Η ελληνική πόλη και η πολεοδομία του Μοντέρνου Κινήματος

Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Ελληνικού Docomomo οργανώνεται στις 3 και 4 Ιουνίου 2010 η 5ηΕπιστημονική Συνάντηση με θέμα «Η ελληνική πόλη και η πολεοδομία του Μοντέρνου Κινήματος», σε συνεργασία με τον Τομέα Πολεοδομίας, Χωροταξίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Τμήματος Αρχιτεκτόνων και το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης.

Η ελληνική πόλη γνώρισε μια ουσιαστική αύξηση της  έκτασης και του πληθυσμού  της στη διάρκεια του μεσοπολέμου, ενώ στα ίδια αυτά χρόνια έγιναν σοβαρές προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό της. Παράλληλα το 1933 η Αθήνα υποδέχθηκε το 4^οσυνέδριο του CIAM στο οποίο συζητήθηκαν και κωδικοποιήθηκαν οι ιδέες για την Οργανική Πόλη. Ωστόσο ο ενθουσιασμός που προξένησαν οι εργασίες του συνεδρίου στην Αθήνα δεν κινητοποίησε παρά μόνο κατ’ εξαίρεση μελέτες για την αστική κλίμακα, όσο και αν ονειρεύονταν οι Έλληνες Μοντέρνοι την Οργανική (ή Λειτουργική ) Πόλη, με τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό της και τις λιτές γεωμετρικές μορφές σε ελεύθερες συνθέσεις μέσα σε πράσινους χώρους. Μια νέα ευκαιρία μαζικής εφαρμογής των αρχών του Μοντέρνου θα μπορούσε να έχει προσφέρει η ανοικοδομητική προσπάθεια μετά το τέλος του β’ Παγκοσμίου πολέμου, κατά την οποία εκπονήθηκαν πολλά σχέδια που παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αδιερεύνητα. Αντίστοιχο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πολιτική των μετακινήσεων των οικισμών, καθώς και η πολεοδομική δραστηριότητα της πολιτείας μετά τους σεισμούς που έγιναν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 60 (Κόρινθος, Ιόνια, Θεσσαλία, Σαντορίνη κλπ). Παράλληλα, οικιστικά σύνολα εργατικής κατοικίας και κατοικίας των αξιωματικών του στρατού, αλλά και ορισμένοι βιομηχανικοί οικισμοί, πανεπιστημιουπόλεις και τουριστικά συγκροτήματα, απηχούν τις οργανωτικές αρχές και την μορφολογία του Μοντέρνου. Σε μεγαλύτερη κλίμακα, τα  ρυθμιστικά σχέδια, που εκπονούνται για πολλές περιοχές κατά την δεκαετία του 1960, ενσωματώνουν ουσιαστικές πλευρές της προβληματικής και της ιδεολογίας του Μοντέρνου Κινήματος.

Στην 5^η συνάντηση του Ελληνικού Docomomo ο στόχος είναι να ανιχνευθεί η παρουσία και η απήχηση του Μοντέρνου Κινήματος στην κλίμακα της ελληνικής πόλης και να εκτιμηθεί η συμβολή του στην προσπάθεια για τη βελτίωσή της. Αν και οι αντιλήψεις του Μοντέρνου έχουν υποστεί σοβαρή και πολύπλευρη κριτική εδώ και 4 δεκαετίες, στην ελληνική πόλη μπορούν να λειτουργήσουν διορθωτικά και να προσφέρουν ακριβώς αυτό για το οποίο κριτικαρίστηκαν: Να συμβάλουν δηλαδή με τον αυξημένο ελεύθερο δημόσιο χώρο, όπως φάνηκε εξ άλλου με την υπόθεση των προσφυγικών κατοικιών της λεωφόρου Αλεξάνδρας στην Αθήνα, στην αναβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος, βελτιώνοντας τις περιβαλλοντικές συνθήκες και προσφέροντας ελεύθερο χώρο και την εγγύηση μιας ποιότητας ζωής, η οποία λείπει δραματικά από την σύγχρονη ελληνική πόλη.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
ΕΓΝΑΤΙΑ 154 (ΔΕΘ-HELEXPO) ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ  Τ.: 2310 240002 , 2310 281212 Τ + F: 2310 281567 E: mmcart@mmca.org.gr Site: http://www.mmca.org.gr