Αυξάνονται οι ανήλικοι επαίτες από τη Βουλγαρία στη Θεσσαλονίκη

Image via WikipediaΑνεπαρκές το ελληνικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Ραγδαία αύξηση παρουσιάζει η μαζική επαιτεία παιδιών από τη Βουλγαρία στους δρόμους της Βόρειας Ελλάδας, με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, μέσα σε έναν ευρύτερο και ετερογενή πληθυσμό ατόμων που προωθούνται στη χώρα μας για οικονομική εκμετάλλευση (από την Αλβανία, Ρομά, Ρουμανία, κ.α.). Την ίδια στιγμή, βασικές πληροφορίες για την ομάδα αυτή, καθώς επίσης προσπάθειες επικοινωνίας και επέμβασης, ή υποστήριξης μέσω κοινωνικών υπηρεσιών είναι ανύπαρκτες.
Τις διαστάσεις του φαινομένου, την κατάσταση των παιδιών και εφήβων από τη Βουλγαρία που ασκούν την επαιτεία μέσα από κυκλώματα εκμετάλλευσης, τις εμπειρίες και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν, αλλά και τους τρόπους εμπορίας τους, επιχείρησε να αποτυπώσει μία πρωταρχική έρευνα που διενήργησε η κοινωνική οργάνωση «Άρσις», σε συνεργασία με την Βουλγαρική ΜΚΟ Alliance for Children and Youth και τη διεθνή ανθρωπιστική οργάνωση για την προστασία παιδιών Terres des homes. Η έρευνα διεξήχθη για διάστημα ενός μήνα (Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2010) στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, μέσα από την εργασία στους δρόμους (street worker) κοινωνικών ερευνητών και λειτουργών από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, οι οποίοι προσπάθησαν να εντοπίσουν και να προσεγγίσουν τους ανηλίκους.
Στο διάστημα της κοινωνικής εργασίας στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, εντοπίστηκαν 62 περιπτώσεις παιδιών από τη Βουλγαρία, ηλικίας από 1-18 ετών, εκ των οποίων τα παιδιά κάτω των πέντε ετών βρισκόταν στην αγκαλιά ενηλίκων, που επαιτούσαν και εμφανίζονταν ως μητέρες ή συγγενείς. Ωστόσο, η εμπειρία των κοινωνικών λειτουργών υπολογίζει ότι ο αριθμός αυτός είναι ενδεικτικός, αφού εκτιμάται ότι καθημερινά σε όλη τη Θεσσαλονίκη «κυκλοφορούν» περίπου 100 διαφορετικά παιδιά, μόνο από τη Βουλγαρία. Όσο για τους ενήλικες που εμφανίζονται δίπλα τους, συνήθως δεν έχουν καμία συγγένεια με τα παιδιά - με εξαίρεση μητέρες - πάντως είναι και οι ίδιοι θύματα εκμετάλλευσης.
«Στην έρευνα δεν περιλαμβάνονται οι σκοτεινές περιπτώσεις, όπως ανήλικα θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης, εμπόριο βρεφών κ.α., στα οποία δεν μπορούμε να έχουμε πρόσβαση» επεσήμανε σε συνέντευξη τύπου ο εκπρόσωπος της «Άρσις», Νίκος Γαβαλάς, και διευκρίνισε ότι τα θύματα έχουν εξαπατηθεί από κυκλώματα, που τους υποσχέθηκαν εργασία και φιλοξενία, για να τους προωθήσουν τελικά σε επαιτεία και οικονομική εκμετάλλευση, στην καλύτερη περίπτωση. Ωστόσο, δεν είναι σπάνιες και οι περιπτώσεις που οι ίδιες οι οικογένειες (π.χ. σύζυγος) «νοικιάζουν» τις γυναίκες και τα παιδιά για λίγα χρήματα.
Ανεπαρκές το ελληνικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση του φαινομένου
Τα ανήλικα παιδιά του δρόμου από τη Βουλγαρία, μένουν σε πρόχειρους καταυλισμούς ή φτηνά ξενοδοχεία, τα οποία πληρώνουν τα κυκλώματα, και σπρώχνονται στην παραβατικότητα. Η πλειονότητα των μικρών κοριτσιών εντοπίζονται να κλέβουν πορτοφόλια σε δρόμους, λεωφορεία, σούπερ μάρκετ και λαϊκές αγορές, ενώ τα αγόρια γίνονται επαίτες σε φανάρια. «Το αξιοπερίεργο είναι ότι όταν οι ανήλικοι παραβάτες οδηγηθούν στον εισαγγελέα για κάποια παραβατική συμπεριφορά, εμφανίζεται στο δικαστήριο κάποιος δικηγόρος που τους εκπροσωπεί, μαζί με κάποιον ενήλικο που εμφανίζεται συνήθως να έχει έγγραφο με το ίδιο όνομα. Έτσι ο εισαγγελέας δεν μπορεί παρά να αφήσει ελεύθερο το παιδί, και αυτό να επιστρέψει στην εκμετάλλευση» ανέφερε ο κ.Γαβαλάς.
Υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι η ορθή διαδικασία απαιτεί την ύπαρξη κοινωνικών υπηρεσιών που θα στηρίζουν το έργο της αστυνομίας και της δικαιοσύνης, διενεργώντας ολοκληρωμένη έρευνα για το ιστορικό του κάθε παιδιού που εντοπίζεται, για τις ανάγκες του και την έναρξη διαδικασιών επιστροφής στην οικογένειά του, εάν οι συνθήκες είναι κατάλληλες. «Σε διαφορετική περίπτωση τα παιδιά αυτά θα πρέπει να στέλνονται σε ιδρύματα είτε της χώρας τους είτε της δικής μας», πρόσθεσε ο κ.Γαβαλάς.
Η «Άρσις» έχει δημιουργήσει εδώ και περίπου δέκα χρόνια έναν τέτοιο μηχανισμό για τα παιδιά επαίτες της Αλβανίας, σε συνεργασία με κοινωνικές υπηρεσίες της χώρας τους, στο πλαίσιο διακρατικής συνεργασίας, στην οποία συμμετέχουν οι αστυνομικές και δικαστικές αρχές, τα αρμόδια υπουργεία και οι υπηρεσίες. «Είναι ανάγκη να δημιουργηθεί ένα μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των αρχών Ελλάδας και Βουλγαρίας και ένα σύστημα άμεσης επέμβασης με κοινωνικούς λειτουργούς που εργάζονται στο δρόμο, καθώς αυτή τη στιγμή κάτι τέτοιο είναι ανύπαρκτο» ανέφερε ο κ.Γαβαλάς.
Προς αυτή την κατεύθυνση δρομολογείται συνάντηση το Σεπτέμβριο στη Θεσσαλονίκη των κοινωνικών φορέων και αστυνομικών αρχών των δύο χωρών.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ